KUTUPLAR

Dünya'nın Kuzey kutbunda bulunan Arktik bölgesi, Yunanca "ayıya yakın" anlamındaki “arktikos” kelimesinden türemiş ve aslında Kuzey yarımkürede belirgin olarak görünen ve Kutup Yıldızı'nın da (Polaris) içinde bulunduğu Büyük Ayı takım yıldızını tarif ediyor. Antarktik, yani "Anti-Arktik" ise Güney Kutbunu da içine alan kıtadır. 

İki kutup arasında belirgin farklar var: Mesela Arktik'te hava sıcaklığı +13°C ile -43°C arasmda değişirken Antarktika'da hava sıcaklığı -89°C'ye kadar düsebiliyor. Kuzey Kutup Noktası en yakın kara parçasına 700 kilometre uzakta yer alıyor. Yüzer bir yapı olduğu için birkaç saat içinde yer değiştirebiliyor. Dolayısıyla Kuzey Kutbunda fiziksel olarak bir işaret bulunmuyor. Antarktika ise bir kıta ve güney kutup noktasının en yakın denize uzaklığı 1300 kilometre. Deniz yüzeyinden neredeyse ortalama olarak 3000 metre yüksekte yer alıyor ve yılda en fazla 10 metre hareket edebiliyor. Güney Kutup noktasının konumu her yıl10cak tarihinde tekrar hesaplanıyor. 

Kuzey Kutup Dairesi içinde kalan bölge, Arktik Okyanusu'na kıyısı bulunan 8 Ülke (Kanada, Alaska (ABD), Grönland (Danimarka), Rusya, İsveç, Norveç, Finlandiya ve İzlanda) tarafından paylaşılıyor. Çevresel sorunları, bu Ülkelerin oluşturduğu Arktik Konseyi bünyesinde tartışılıyor. Burası, Kuzey Amerika'nın Eskimoları, Kuzey Avrupa’nın Samileri, Sibirya'nın Yakutları gibi halkların oluşturduğu. 4 milyondan fazla insanın yaşadığı bir bölge. Güney Kutbu'nda ise resmi kayıtlara göre insan yaşamıyor ve -sÜrein tartışmalara konu olsa dahiçbir Ülkeye ait değil. İlk kez 1821 yılında ayak basılan bölgede yapılan bilimsel çalışmalar, Antarktika Antlasmalar Sistemi ile yönetilmekte. 

*Popular Science.

Tem.2019