ŞİLE

— ŞİLE TARIHI VE ISMI NEREDEN GELIYOR — ŞİLE YUNANCA BİR KELİME OLUP İSMİ YUNANCA METİNLERDE (HİLİ) OLARAK GEÇER.HİLİ KELİMESİNİN TÜRKÇEDE İKİ KARŞILIĞI VARDIR.BİRİNCİ ANLAMI TOYNAK VE TOYNAK ARASI ANLAMINDADIR.İKİNCİ ANLAMI İSE DALGALARI DURDURAN KAYA PARÇASI,RIHTIM KARŞILIĞIDIR. HİLİ KELİMESİ PONTUS RUMCASINDA 'H”HARFİNİN “Ş"OLARAK SÖYLENMESİ NEDENİ İLE “ŞİLİ'OLARAK TELAFFUZ EDİLMİŞTİR. ŞİLİ KELİMESİ ZAMANLA ŞİLE'YE DÖNÜŞMÜŞTÜR. İLÇEDE İLK OTOKTON YERLEŞMELER M.Ö.8.YÜZYILDA BİTİN'LER TARAFINDAN YAPILMIŞTIR.İLK YERLEŞENLERİNİN BİTİN'LER OLMASI NEDENİ İLE SAKARYA IRMAĞI İLE İSTANBUL BOĞAZINDAKİ BÖLGEYE BİTİNYA DENMEKTEDİR. ŞİLE KENTİNE İLK YERLEŞMELER İSE M.Ö.8.YÜZYIL SONLARINDA MİLET'Lİ DENİZCİLERCE OLMUŞTUR.KENT DENİZDEN GELEN MİLETLİLER İLE TERSANE (YALI)-HAMAM DERESİ VADİSİNDE KÜÇÜK BİR TİC ARİ KOLONİ OLARAK KURULUR. BİTİNLER BU YERLEŞMEYE HOŞGÖRÜ OLARAK BAKMIŞLARDIR. ŞİLE TARİHİNDE LİDYA,PERS,GALAD,ROMA,SELÇUKLU,BİZANS VE OSMANLI UYGARLIKLARI YER ALIR. ŞİLE TÜRKLER TARAFINDAN İLK DEFA KUTA!MIŞOĞLU SÜLEYMAN ŞAH İLE 1090'DA FETHEDİLSEDE BU EGEMENLİK SADECE 7 YIL SÜRER.İLÇE TOPRAKLARINA ESAS TÜRKMEN YERLEŞMELER 1350'Lİ YILLARDAN İTİBAREN ORHAN BEY ZAMANINDA OLMUŞTUR.SAĞLAM TABYALAR İLE KORUNAN ŞİLE KENTİNİN BİZANSTAN FETHİ İSE ANCAK YILDIRIM BEYAZIT ZAMANINDA TİMURTAŞ PAŞA ZADE YAHŞİ BEY TARAFINDAN İKİ DEFADA,1391 VE 1395 YILLARINDA OLMUŞTUR. ŞİLE 1.DÜNYA SAVAŞINA KADAR 500 YIL BOYUNCA OSMANLI YÖNETİMİNDE ORTODOKS RUM VE MÜSLÜMAN TÜRK NÜFUSUN BİRLİKTE KARDEŞÇE YAŞADIKLARI BİR KENT OLUR.İLÇE 30 EKİM 1918 DE İMZALANAN MONDROS MÜTAREKESİ GEREĞİNCE BÜĞAZLAR BÖLGESİ İÇİNDE YER ALIP İNGİLİZ DENETİMİNE GİRMİŞ,DAHA SONRA 1920'DE İSE İNGİLİZLER TARAFINDAN İŞGAL EDİLMİŞTİR.ŞİLE 30 AĞUSTOS ZAFERİ SONRASI İSTANBUL ÜZERİNE YÜRÜYEN 3.KOLORDUYA BAĞLI BİR SÜVARİ BİRLİĞİ TARAFINDAN 7 EKİM 1922'DE İNGİLİZLERDEN GERİ ALINARAK KURTARILMIŞTIR.ŞİLE'NİN KURTARILMASI SONRASI VE BİLHASSA DA 5 MART 1923'DEKİ BÜYÜK YANGIN İLE ŞİLE'DEKİ RUMLARIN TAMAMI ŞİLE'Yİ TERK ETMİŞTİR. ŞİLE,OSMANLI DÖNEMİNDE DAİMA BİR KAZA MERKEZİ İDİ.BUNUN GİBİ ŞİLE. 1923'TE KURULAN TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN DE İLK İLÇELERİNDEN VE BELEDİYELERİNDEN BİRİDİR. ŞİLE ADALARI VE TERSANE (YALI) ÇEVRESİ ŞİLE KENTİNİN BİRÇOK DOĞAL ,TARİHİ-KÜLTÜREL DEĞERLERİNİ BİRLİKTE BARINDIRAN ÇOK ÖNEMLİ BİR DOĞA VE KÜLTÜR ALANIDIR. ŞİLE KENTİ MÖ.8.YÜZYILDA BU KIYIDAN KARAYA ÇIKAN MİLETLİ DENİZCİLER TARAFINDAN BİR TİCARİ KOLONİ OLARAK KURULMUŞTUR. BU DÖNEM YALI MAĞARASI MUHTEMELEN İLK KURUCULARA BARINMA ALANI OLMUŞ,BU İLK YERLEŞİM SONRALARI HEMEN GERİYE DOĞRU HAMAM DERESİ BOYUNCA GELİŞEREK ŞİLE KENTİNİ OLUŞTURMUŞTUR.YALI (TERSANE) MEVKİİ KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZDEKİ BALIKÇI BARINAĞININ YAPILDIĞI 1970 YILINA KADAR KENTİN BALIKÇILARINA,DENİZCİLERİNE LİMAN VAZİFESİ GÖRMÜŞTÜR. FARKLI AŞINIM SONUCU OLUŞMUŞ KİREÇTAŞI LİTOLOJİSİNDEKİ ŞİLE ADALARI (OCAKLI ADA,ZEYTİNLİ ADA,UZUN ADA,YALI ADASI,KIZLAR HAMAMI ADASI) KENT ÖNÜNDE İNCİ TANESİ MİSALİ SIRALANMIŞ HARİKA PEYZAJLARI İLE İLÇE DOĞAL GÜZELLİKLERİNİN BAŞTA GELENLERİNDENDİR.İNCE KUMLU KIZLAR HAMAMI PLAJI İLE (YALI)TERSANE PLAJI İLÇEDEKİ TOPLAM 32 ' KUMLU PLAJDAN KÜÇÜK AMA SEVİMLİ OLAN İKİSİDİR.YALI (TERSANE) MAĞARASI İLE OCAKLI ADA DENİZEL MAĞARALARI BURADAKİ BİR BAŞKA GÜZELLİKLERDİR.YALI MAĞARASI TABANI İNCE PLAJ KUMLARI İLE KAPLI OLMASINA KARŞIN OCAKLI ADA MAĞARASI TAMAMEN DENİZ İÇİNDE OLUP ANCAK TEKNE İLE GEZİLEBİLİR.ADALAR ÜZERİNDE YEŞİL ÖRTÜ OLAN YABANİ ZEYTİNLER (OLEA OLEASTER) İLE İLKBAHARDA AÇAN VE KOKULARI İLE BÜYÜLEYEN SARI ADA ŞEBBOYU (CHERİANTHUS CHEİRİ) VE MOR ADA ŞEBBOYU (MATHİOLA SİNUTA) BURANIN FLORA GÜZELLİKLERİDİR.ADALAR ÇEVRESİ GÜMÜŞ MARTILAR (LARUS CACHİNNANS) KARABATAKLAR (PHALACROCORAX CARBO) VE TEPELİ KARABATAKLARIN (PHALACROCORAX ARİSTOTELİS) ÜREME ALANIDIR.ŞİLE ADALARI TEPELİ KARABATAKLARIN ÜLKEMİZDEKİ 12 ÜREME ALANINDAN 175 ÇİFT POPÜLASYON İLE EN ÖNEMLİSİDİR.TEPELİ KARABATAKLAR BİZİM YEMEDİĞİMİZ ÇIRÇIR (ŞYMPHODUS MELOPS) SÜMÜKLÜ (HOROZBİNAJGİBİ BALIKLARI AVLAYARAK EKO SİSTEM İÇİNDE NEMLİ BİR GÖREV ALIRLAR.YEMEDİĞMİZ BAHSEDİLEN BALIKLAR MERADAKİ EKONOMİK DEĞERİ OLAN TEKİR (MULLUS) VB.BALIKLARIN YUMURTALARINI YİYEREK BESLENİR.KARABATAKLAR İSE ÇIRÇIR-SÜMÜKLÜ VB BALIKLARI AVLAR.BÖYLECE EKONOMİK DEĞERİ OLAN MERA BALIKLARININ FAZLACA ÇOĞALMALARINA KATKIDA BULUNMUŞ OLURLAR. 12.YÜZYIL BİZANS YAPISI OLAN ŞİLE KALESİ OCAKLI ADANIN ÜSTÜNDE YER ALIYOR. GÖZETLEME KULESİ 2015 YILINDA RESTORE EDİLDİ.TERSANE (YALI) ADASI KUZEY UCUNDAKİ AZİZ EFTHİMİS FORMU BURADAKİ BİR BAŞKA KÜLTÜREL-İNANÇ ESERİDİR.HAMAM DERESİ VADİ:SİNDE HARAB VAZİYETTEKİ PANAYİA (MERYEM ANA)KİLİSESİNİN 7.YÜZYILDA YAPILDIĞI TAHMİN EDİLİYOR.GEÇİRDİĞİ YANGIN SONRASI 1603 YILINDA YENİDEN YAPILMIŞ.BU TARİHTEN SONRA İSE KİLİSENİN ADI AYİOS EFTHİMİS (ŞİLELİ ORTODOKS RUMLARIN KORUYUCU AZİZİ)“OLMUŞTUR.